Biuletyn Informacyjny Nr 2/2002

Komitet Redakcyjny w składzie: Andrzej Chwojnowski, Ludomira Granicka, Piotr Ładyżyński, Ewa Łukowska i Aleksander Sobieszek

Pierwsze półrocze 2002 r. było, jak można przypuszczać, okresem trudnym dla większości środowisk naukowych w Polsce. Wynikało to zarówno ze spiętrzenia problemów związanych z realizacją projektów badawczych i organizacją pracy, jak też z koniecznością rozwiązywania narastających problemów finansowych. Te ostatnie nie ominęły również Instytutu Biocybernetyki i Inżynierii Biomedycznej. Na tym tle wyjątkowo optymistycznego znaczenia nabiera wydarzenie, jakim stało się zebranie, które odbyło się w Instytucie w marcu b.r. Było ono fragmentem uroczystości związanych z jubileuszem osiemdziesięciolecia urodzin i pięćdziesięciolecia pracy w Polskiej Akademii Nauk Pana prof. Macieja Nałęcza, założyciela Instytutu, Dyrektora Międzynarodowego Centrum Biocybernetyki i Inżynierii Biomedycznej PAN oraz pierwszego i jedynego jak dotżd Członka Honorowego i członka założyciela naszego Towarzystwa. W ramach uroczystości odbyło się ponadto wspólne posiedzenie Rady Międzynarodowego Centrum Biocybernetyki i Komitetu Biocybernetyki i Inżynierii Biomedycznej PAN w dniu 26 marca oraz seminarium pt. "Development of BME in International Environment" w dniach 27-28 marca.

Przebieg zebrania wyróżnia je spośród innych posiedzeń z uwagi na atmosferę, niekiedy bardzo osobisty charakter wystąpień uczestników, a przede wszystkim z uwagi na osobę Pana profesora Nałęcza. Długa lista osiągnięć Jubilata, do których nawiązywali w swoich wystąpieniach uczestnicy spotkania, daje świadectwo możliwości odniesienia sukcesu, tak naukowego jak i organizacyjnego, w zlożonych i trudnych warunkach politycznych i ekonomicznych w jakich odbywa sie rozwój naszego kraju.

Szczegółowe materiały dotyczące życiorysu prof. Nałecza oraz osiągnięć naukowych, zarówno Jubilata jak i współpracowników, zostały opublikowane w specjalnym zeszycie czasopisma Biocybernetics and Biomedical Engineering, Festschrift for Prof. Dr. Maciej Nałęcz, 2002, volume 22, nr 2-3. Informacje zawarte w Biuletynie ilustrują przebieg spotkania.

JUBILEUSZ OSIEMDZIESIĘCIOLECIA URODZIN I PIĘĆDZIESIĘCIOLECIA PRACY W POLSKIEJ AKADEMII NAUK PROF. DR. MACIEJA NAŁĘCZA

Zebranie odbyło się w dniu 25 marca 2002 r. w auli Instytutu Biocybernetyki i Inżynierii Biomedycznej PAN przy ul. Ks. Trojdena 4 w Warszawie. Konferencji przewodniczył Dyrektor Instytutu prof. Andrzej Weryński, który w pierwszych słowach podziękował obecnym za przybycie, a następnie zaprosił do Prezydium prof. Jana Doroszewskiego oraz prof. Romana Maniewskiego.

Pierwszym mówcą był prof. Jerzy Kołodziejczak. W imieniu Prezydium Polskiej Akademii Nauk podziękował prof. Nałęczowi za wkład w rozwój nauki polskiej i rozwój Polskiej Akademii Nauk. Prof. Kołodziejczak przypomniał, że dzięki wysiłkom prof. Nałęcza powstał w 1962 r. Instytut Automatyki PAN, którym prof. Nałęcz kierował do roku 1972, a następnie Instytut Biocybernetyki i Inżynierii Biomedycznej PAN oraz Międzynarodowe Centrum Biocybernetyki i Inżynierii Biomedycznej PAN (w 1988), którym prof. Nałęcz kieruje do chwili obecnej. W 1972 r. prof. Nałęcz był inicjatorem utworzenia Komitetu Biocybernetyki i Inżynierii Biomedycznej PAN, któremu przewodniczy do dnia dzisiejszego. W latach 1972-1980 prof. Nałęcz pełnił funkcję Sekretarza Wydziału Nauk Technicznych PAN, a następnie funkcję Zastępcy Sekretarza Naukowego PAN w latach 1981-1983. Prof. Kołodziejczak przypomniał, że prof. Nałęcz przez ponad dwadzieścia lat przewodniczył Międzynarodowej Radzie Pugwash, której to organizacji została przyznana Pokojowa Nagroda Nobla.

Poinformował ponadto, że Prezydent Rzeczypospolitej, na wniosek Prezesa Polskiej Akademii Nauk osobiście odznaczy Pana prof. Nałęcza Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski w dniu 3 maja 2002r.

Kolejnym mówcą był prof. Weryński, który przedstawił życiorys prof. Nałęcza. W swoim wystąpieniu skoncentrował się zwłaszcza na działalności prof. Nałęcza w różnych dziedzinach naukowych: w zakresie elektroniki, automatyki i biocybernetyki i inżynierii biomedycznej oraz na kontaktach międzynarodowych Profesora. Są one wynikiem pobytu prof. Nałęcza w Stanach Zjednoczonych w Cleveland Clinic Foundation, a następnie w Fogarty International Center i National Institute of Health oraz w Japonii, jak również wynikiem działalności w organizacjach międzynarodowych. Są to: International Federation of Automatic Control (IFAC), International Measurement Cooperation (IMECO), a zwłaszcza International Federation of Medical and Biological Engineering (IFMBE). W tej ostatniej organizacji prof. Nałęcz był dwukrotnie członkiem Rady Administracyjnej i otrzymał tytuł IFMBE Honorary Life Member. Bogate kontakty międzynarodowe są z pewnością jednym z czynników warunkujących atrakcyjność seminariów Międzynarodowego Centrum Biocybernetyki. Prof. Weryński przytoczył dane statystyczne. W historii Centrum zorganizowano dotąd 64 seminaria, w których uczestniczyło łącznie ponad cztery tysiące osób z 41 krajów.

Następnie głos zabrał prof. L. Kuźnicki. W swoim wystąpieniu skoncentrował się na działalności prof. Nałęcza w światowym ruchu uczonych na rzecz pokoju, jakim jest Pugwash. Prof. Nałęcz w latach 1974-1997 był przewodniczącym Międzynarodowej Rady Pugwash, a od 1974 r. jest nieprzerwanie przewodniczącym Polskiego Komitetu Pugwash przy Prezydium PAN. Pod jego przewodnictwem zorganizowano w Polsce w ramach działalności Pugwash osiem sympozjów i warsztatów i dwie konferencje. Działalność prof. Nałęcza przyczyniła się istotnie do osiągnięcia sukcesu, jakim było przyznanie w 1995 roku organizacji Pugwash i prof. J. Rotblatowi z University of London Pokojowej Nagrody Nobla.

W kolejnym wystąpieniu, gratulacje i życzenia dalszych sukcesów złożył Jubilatowi prof. J. Komender w imieniu Wydziału Nauk Medycznych PAN.

W imieniu Politechniki Warszawskiej, Dziekana i Rady Naukowej Wydziału Elektrycznego, jak również w imieniu wszystkich pracowników Politechniki życzenia dalszej aktywności na rzecz nauki polskiej złożył Jubilatowi prof. S. Bolkowski. Prof. Nałęcz ukończył studia na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej, w 1949 r. obronił pracę magisterską, a w 1959 r. doktoryzował się.

Pan prof. S.Piekarczyk, Rektor Akademii Medycznej w Warszawie złożył gratulacje z okazji jubileuszu i poinformował zebranych, że Senat Akademii Medycznej w dniu 22 kwietnia 2002 r. uhonorował prof. Nałęcza medalem za zasługi dla Akademii Medycznej w Warszawie.

Pan prof. Z. Religa, kardiochirurg i członek Parlamentu, nawiązując do okresu swojej działalności w Zabrzu przypomniał zebranym o udziale prof. Nałęcza i współpracowników w skonstruowaniu sztucznych komór serca i polskiego pneumatycznego serca.

Prof. T. Orłowski podziękował prof. Nałęczowi w imieniu wszystkich ludzi, którym można było w przeszłości przedłużyć życie w związku z konstrukcją polskich sztucznych nerek, "które były technicznie wspaniałe, a technologicznie niedoskonałe z uwagi na brak odpowiednich materiałów".

Prof. J. Kaczmarek podzielił się z obecnymi wspomnieniami z okresu współpracy z prof. Nałęczem w okresie wspólnej działalności w Polskiej Akademii Nauk.

W dalszej części spotkania prof. R. Maniewski odczytał szereg wybranych listów gratulacyjnych, które nadeszły do Instytutu w związku z jubileuszem. Były to:

• list Pana prof. M. Kleibera, Ministra Nauki i Przewodniczącego Komitetu Badań Naukowych,
• list Pana W. Cimoszewicza, Ministra Spraw Zagranicznych RP,
• list prof. R. Tadeusiewicza, Rektora Akademii Górniczo-Hutniczej,
• list prof. H. Sozańskiego, Rektora Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie im. Józefa Piłsudskiego,
• pismo prof. W. Staszkiewicza, Dyrektora Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego,
• gratulacje i życzenia od członków Poznańskiego Oddziału Polskiej Akademii Nauk, pismo podpisane przez prof. A. Legockiego(Prezesa) i prof. J. Węglarza (Wiceprezesa).

Następnie prof. Maniewski poinformował zebranych o otrzymaniu wielu innych listów, których odczytanie nie było możliwe z uwagi na ograniczony czas trwania zebrania. Wśród tych listów znalazły się również życzenia złożone przez Zarząd Główny w imieniu członków Polskiego Towarzystwa Inżynierii Biomedycznej.

Część polskojęzyczną zebrania zamknęło wystąpienie prof. Z. Bubnickiego, który złożył gratulacje w imieniu Komitetu Automatyki PAN.

W części międzynarodowej głos zabierali:

• prof. Dov Jaron, Prezydent International Federation of Medical and Biological Engineering (IFMBE),
• Akademik, prof. O.Belotserkovskii w imieniu Rosyjskiej Akademii Nauk,
• prof. J. Vander Sloten w imieniu European Society of Engineering and Medicine,
• prof. O. Khomeriki w imieniu prof. Tavkhelidze, Prezydenta Gruzińskiej Akademii Nauk wręczył dyplom doktora honoris causa przyznany Jubilatowi przez Georgian Technical University,
• prof. N. Miroshnichenko w imieniu Uniwersytetu im. Tarasa Szewczenko w Kijowie.

W krótkiej przerwie prof. Weryński odczytał list, który nadszedł do Instytutu w czasie trwania posiedzenia, wysłany przez dr. Dai Duy Ban z National Center for Natural Sciences and Technology w Wietnamie.

W dalszym ciągu wystąpień gości zagranicznych głos zabrał prof. M.Bracale w imieniu Technical University of Napoli.

W kolejnym punkcie programu zebrania przyszedł czas na wystąpienie prof. Nałęcza. Było ono ilustrowane zdjęciami. Pan prof. Nałęcz podziękował za życzenia wszystkim zebranym. Podziękował swoim rodzicom "za dobre geny", swojej najbliższej rodzinie i swoim współpracownikom.

W końcowej fazie zebrania życzenia oraz prezent w postaci tradycyjnego chińskiego malowidła złożył Jubilatowi profesor Zibin Yang z Chińskiej Akademii Nauk Medycznych w Pekinie.

Na zakończenie zebrania życzenia w imieniu załogi Instytutu Biocybernetyki i Inżynierii Biomedycznej złożyli przedstawiciele Dyrekcji Instytutu w osobach dyr. D. Pisarskiego i Pani A. Stępkowskiej, głównej księgowej.

Na tym zakończyła się oficjalna część spotkania.

Sekretarz Zarządu Głównego PTIB
Doc. dr Aleksander Sobieszek

Wykaz konferencji naukowych związanych z biocybernetyką i inżynierią biomedyczną można znaleźć na stronie PTIB.